Το Κέντρο επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ) του Πανεπιστημίου Κρήτης διοργανώνει επιμορφωτικό πρόγραμμα με τίτλο: Εκπαιδεύοντας πολίτες: Η ‘Φιλοσοφία για Παιδιά’ στο σχολείο και πέρα από αυτό.
Στόχος
Στόχος του προγράμματος είναι η απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων σχεδιασμού και εφαρμογής της μεθόδου Φιλοσοφία για Παιδιά (P4C) στο ελληνικό σχολείο καθώς και σε άλλα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. Το πρόγραμμα στοχεύει στην κατάρτιση των συμμετεχόντων στις αρχές, τα εργαλεία και τις στρατηγικές της Φιλοσοφίας για Παιδιά, μιας καινοτόμου παιδαγωγικής μεθόδου, διεθνώς αναγνωρισμένης για την ικανότητα να ενεργοποιεί την κριτική και τη δημιουργική σκέψη των παιδιών, μέσα από διερευνητικές και συνεργατικές διαδικασίες στη βάση ενός συντονισμένου διαλόγου.
Στο τέλος του προγράμματος οι συμμετέχοντες θα είναι σε θέση να οργανώνουν κοινότητες φιλοσοφικής διερεύνησης, να σχεδιάζουν σχετικό εκπαιδευτικό υλικό, να εφαρμόζουν τη μέθοδο της Φιλοσοφίας για Παιδιά σε εκπαιδευτικό περιβάλλον, να την εντάσσουν στο Αναλυτικό Πρόγραμμα του σχολείου σύμφωνα με το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Σπουδών και να προσαρμόζουν τις διδακτικές στρατηγικές τους, προκειμένου να καλλιεργήσουν την κριτική και δημιουργική σκέψη, τις κοινωνικές και γνωστικές δεξιότητες, την κουλτούρα του δημοκρατικού διαλόγου και του αναστοχασμού στη σχολική τάξη και σε άλλα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα.
Που απευθύνεται
εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων
ερευνητές και μεταπτυχιακούς φοιτητές της φιλοσοφίας και των επιστημών της αγωγής στην Ελλάδα και το εξωτερικό
πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που ενδιαφέρονται για τη φιλοσοφική παιδεία
υπεύθυνους/ες σχεδιασμού εκπαιδευτικών προγραμμάτων
Μέθοδος Υλοποίησης
σύγχρονη εξ αποστάσεως διδασκαλία
μελέτη βιβλιογραφίας και οπτικοακουστικού υλικού σε ψηφιακή μορφή (ασύγχρονη εξ αποοστάσεως)
βιωματικά εργαστήρια (διά ζώσης)
Το πρόγραμμα δομείται στις εξής ενότητες:
1) Βασικά φιλοσοφικά ζητήματα
2) Θεωρητικές αρχές της Φιλοσοφίας για Παιδιά: Ιστορική εξέλιξη του κινήματος,μεθοδολογία, στρατηγικές, στόχοι
3) Κριτικές εκπαιδευτικές θεωρίες και πρακτικές στο σύγχρονο σχολείο και σε άλλα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα
4) Ο διάλογος ως φιλοσοφικό και παιδαγωγικό μέσο: Προϋποθέσεις, προοπτικές και προβλήματα
5) Η κληρονομιά του Σωκράτη: Ζητήματα μεθόδου, η σύγχρονη πρόσληψη της σωκρατικής παράδοσης και η αξιοποίησή της στην εκπαίδευση
6) Η Φιλοσοφία για Παιδιά στη σχολική εκπαίδευση: Η εμπειρία στην προσχολική, την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αξιοποίηση του Αναλυτικού Προγράμματος
7) Ορίζοντες και προοπτικές της Φιλοσοφίας για Παιδιά: Από τα παιδιά στους ενήλικες
8) Σχεδιάζοντας και ανασχεδιάζοντας εκπαιδευτικό υλικό για τη Φιλοσοφία για Παιδιά
9) Βιωματικά εργαστήρια Φιλοσοφίας για Παιδιά.
Οι υποενότητες και το ακριβές χρονοδιάγραμμα θα ανακοινωνθούν αναλυτικά πριν την έναρξη των μαθημάτων.
Εκπαιδευτές
Χλόη Μπάλλα
H Χλόη Μπάλλα είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αρχαίας Φιλοσοφίας του Τμήματος Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το πλούσιο ερευνητικό της έργο περιλαμβάνει την επιμέλεια του τόμου Plato’s Academy: Its Workings and History (Cambridge University Press, 2020, σε συνεργασία με τον Παύλο Καλλιγά, τον Βασίλη Καρασμάνη και την Έφη Μπαζιωτοπούλου-Βαλαβάνη), ενώ συμμετείχε στην ομάδα εμπειρογνωμόνων που συντόνισαν και επέβλεψαν τις διάφορες δράσεις του προγράμματος «Ακαδημία Πλάτωνος». Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της για τον Σωκράτη και τη σωκρατική παράδοση, αλλά και η τυχαία (και τυχερή) γνωριμία της με μια ομάδα νέων ερευνητών που επιχειρούν να εισαγάγουν στην ελληνική εκπαίδευση τη Φιλοσοφία για παιδιά την οδήγησε στην ανάπτυξη του αντικειμένου με σχεδιασμό αντίστοιχων μαθημάτων.
Ελένη Κατσαρού
Η Ελένη Κατσαρού είναι Καθηγήτρια Παιδαγωγικής στο Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών. Έχει γράψει τρία βιβλία και πάνω από 50 άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά για την εκπαιδευτική έρευνα-δράση, τον κριτικό γραμματισμό και τη δημοκρατική εκπαίδευση. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της για την κριτική εκπαίδευση την έφερε κοντά στη Φιλοσοφία για Παιδιά και συνδιοργάνωσε σχετικό Σεμινάριο με άλλους συμμετέχοντες στο επιμορφωτικό πρόγραμμα. Από την πλευρά της Παιδαγωγικής λοιπόν θα προσεγγίσει το αντικείμενο, θα το συνδυάσει με παιδαγωγικές θεωρίες και θα δώσει ιδέες για εφαρμογές στη σχολική τάξη. Εκτός από τη διδασκαλία που θα αναλάβει, θα συζητά με τους επιμορφούμενους διδακτικές στρατηγικές και πρακτικές που θα μπορούσαν να εμπλουτίσουν την εκπαιδευτική διαδικασία με μια κριτική ματιά στα πράγματα γύρω μας.
Στέλιος Γκαδρής
Ο Στέλιος Γκαδρής είναι απόφοιτος του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών (Α.Π.Θ.) και του Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής (Α.Π.Θ.), κάτοχος μεταπτυχιακού στη Φιλοσοφία και διδάκτορας Φιλοσοφίας του Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής (Α.Π.Θ.). Εργάστηκε ως νηπιαγωγός στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση ενώ δίδαξε Φιλοσοφία’ και ‘Φιλοσοφία με παιδιά’ στα Τμήματα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών και του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης. Εργάζεται ως Ε.Δ.Ι.Π. του Τμήματος Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Μαρία Κασμιρλή
Η Μαρία Κασμιρλή διδάσκει στο σχολείο της Ευρωπαϊκής Παιδείας, στο Ηράκλειο Κρήτης. Είναι διδάκτορας Φιλοσοφίας και επίτιμη ερευνήτρια στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Sheffield. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα είναι στη φιλοσοφία της γλώσσας, στη φιλοσοφία της εκπαίδευσης και στη φιλοσοφία για τα παιδιά (P4C). Πιστεύει με πάθος πώς οι φιλοσοφικές δεξιότητες βοηθούν τους νέους να γίνουν υπεύθυνοι πολίτες και να αντιμετωπίσουν τις περίπλοκες απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας. Της αρέσουν τα ζώα (ανθρώπινα και άλλα) και είναι αποφασισμένη να μάθει γαλλικά.
Άννα Ντιντή
Η Άννα Ντιντή είναι υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης στο πεδίο της Φιλοσοφίας για Παιδιά. Τα τελευταία δέκα χρόνια οργανώνει εργαστήρια φιλοσοφίας με παιδιά, εφήβους και ενήλικες (Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Ίδρυμα Λασκαρίδη, Αρσάκεια Σχολεία κ.α.), ενώ παράλληλα σχεδιάζει και υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. Από το 2014 έως σήμερα έχει πραγματοποιήσει πλήθος επιμορφώσεων για τη Φιλοσοφία για Παιδιά σε εκπαιδευτικούς Α/βάθμιας εκπαίδευσης. Στο βιβλίο Η κοινωνική ανάπτυξη των μαθητών στο σχολικό περιβάλλον (συνεπιμ. Α. Ντιντή - Σ. Κατσιφή-Χαραλαμπίδη, Πήλιο: εκδ. Κονδύλι 2019) προτείνει τρόπους εφαρμογής της Φιλοσοφίας για Παιδιά στο σχολικό περιβάλλον με στόχο την ανάπτυξη της κοινωνικής νοημοσύνης.
Καλλιόπη Παπαμανώλη
Η Καλλιόπη Παπαμανώλη είναι διδάκτωρ του ΑΠΘ (Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής, 2016) και από το 2017 μεταδιδάκτωρ στο Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει διδάξει μαθήματα φιλοσοφίας και Φιλοσοφίας για Παιδιά (P4C) στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (2020-2021) και στο Τμήμα Αγωγής και Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (2021- 2022). Από τις εκδόσεις "Εστία" αναμένεται να κυκλοφορήσει το βιβλίο της: Πλάτωνος Πρωταγόρας (Εισαγωγή, Μετάφραση, Σχολιασμός). Σε συνεργασία με τη Χλόη Μπάλλα ετοιμάζει το βιβλίο Σωκράτης και Σοφιστές (Κάλλιπος-Ανοικτά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα).
